Wygaśnięcie karty podarunkowej
Czy karty podarunkowe ulegają przeterminowaniu?
Odpowiedź na powyższe pytanie nie jest prosta. Na wstępie należy wskazać, że przez kartę podarunkową rozumiemy przedpłaconą kartę pieniężną o przechowywanej wartości, zwykle wydawaną przez sprzedawcę detalicznego lub bank, służącą jako wykorzystania jako alternatywa dla płatności gotówkowych w określonym sklepie. Sprzedawcy zwykle zastrzegają w regulaminie termin ważności takiej karty np. 12 miesięcy od momentu zakupu. W przypadku, gdy regulamin usługi przewiduje wyłącznie termin wygaśnięcia karty, bez procedury jej wtórnej aktywacji; należy rozważyć, czy takie regulacje nie stanowią nadużycia pozycji podmiotowej przedsiębiorstwa i nie godzą w interesy konsumenta.
Zgodnie z art. 385(1) k.c., postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Stosownie do art. 385(2) k.c., oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienie będące przedmiotem oceny.
Na gruncie przytoczonej regulacji należy wskazać, że klauzula może być uznana za niedozwoloną wówczas, gdy spełnione zostaną następujące przesłanki:
- brak indywidualnego uzgodnienia treści postanowienia umownego,
- postanowienie umowne nie dotyczy głównych świadczeń stron, w tym ceny lub wynagrodzenia, pod warunkiem, że zostały sformułowane w sposób jednoznaczny,
- ukształtowanie praw i obowiązków konsumenta nastąpiło w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i zarazem rażąco naruszający jego interesy.
Zapisy regulaminów kart prezentowych, przewidujące wygaśnięcie karty podarunkowej, bez możliwości jej wtórnej aktywacji, mogą być, z punktu widzenia art. 385(2) k.c., w zw. z art. 385(1) k.c., traktowane jako niedozwolone postanowienia umowne. Konsument powinien mieć możliwość przywrócenia ważności karty, choćby za dodatkową opłatą wyrównującą ewentualne koszty, jakie przedsiębiorca musi ponieść z tego tytułu.
W przeciwnym razie, takie klauzule byłyby kategoryczne i jednostronnie kształtujące sytuację konsumenta. Nadto, z uwagi na uprzednie przedpłacenie karty, jej wygaśnięcie i odmowa wykorzystania, zrodziłoby dla przedsiębiorcy korzyści, bez świadczenia wzajemnego na rzecz konsumenta.
Podsumowując, istnieją prawne widoki na wznowienie karty podarunkowej, której termin ważności wygasł, należy mieć jednak na względzie, iż każdy przypadek musi zostać rozpoznany indywidualnie. W przypadku wątpliwości, warto zasięgnąć porady Rzecznika Praw Konsumenta.